понедельник, 17 февраля 2014 г.

ОГОҲ БЎЛИНГ, ДОМЛАЖОН!!!


***
Курсдошлар бир-биримиз учун жудаа ғамхўрмиз, тиш-тирноғимиз билан ҳимоя қиламиз биримиз иккинчимизни, ҳатто эплай олмасак-да, ЯХШИЛИК ЙЎЛИДА  қиттак-қиттак ёлғон гапириб ҳам турамиз:

Қайси бир куни ёмон домла (изоҳ: ёмон домла – бу сиқиб сувимизни томчисигача ичадиган, ўта талабчан домла) нинг дарси эди. талабаларни давомат қила бошлади:
- Фалончи Фалончиева?
- Мен.
- Писмадончи Писмадончиев?
- Шу ерда...

Домла ҳар бир “мен” деган овоз эгасига обдон разм солиб, текшириб олди. Бундай вазиятда, келмаган курсдошларимизнинг ўрнига “мен”  дейиш, ўта хавфли. Домлалар ҳам пишиб кетганее, ҳийлаю найрангларимизни беш бармоғидан ҳам яхши билишади, “новинка”ларидан топиш керак, мана шундай пайтларда бир-биримизнинг кунимизга ярамасак, ахир, қачон яраймиз?! Домла давоматда давом этди:
- Фалончиева Фалончи?
- Устоз, уни мазаси йўқ, боя телефон қилиб айтди, ўрнидан туролмай ётган экан, – деди курсимизнинг меҳрибон  онабошиси (изоҳ: стариста). Шундай деб домлани ишонтирган эди ҳамки, “Саломалейкум, киришга мумкинми” деб ҳалиги мазаси бўлмай, ўрнидан тура олмай ётган курсдошимиз эшик қаршисида пайдо бўлса денг... Хонада кулги кўтарилди. Ҳалиги курсдошимиз эса ҳеч нимадан бехабар: - Ҳа, нима бўлди, нега кулвослар, – дерди ажабланиб))


***
Бир куни ўқишга кечикиб бордим. Ўқишимиз биноси қўриқчилар томонидан ёпиб қўйилганди. Аксига олиб муҳрли формам ҳам йўқ.  Таваккалига қўриқчининг олдига бордим:
- Қаерга?
- Дарсга.
- Форма қани?
- Форма кабинетимда. Кириб алмаштириб оламан,  - домла сифатида гапиравердим. Телпакни бостириб олганим, ўша ердаги бир курсдошимнинг огоҳлантиришимга биноан “ассалому алайкум, домла” дейиши билан муаммойим  ҳал бўлди-қолди)))


***
Бир дўстим иккинчи курслигида уйланди. Аммо тўйи куни имтихони бор эди. “Дўстинг учун қон ют” деб ўрнига имтиҳонга киришга рози бўлдим. Кирдим. Текширувда ҳам ҳеч ким сезмади. Мисолларни ишлаб чиқдим ва тўйга равона бўлдим. Хуллас, ўша куни оғайним ҳам имтиҳондан ўтди, ҳам уйланди)))


***
Биз талабаларда баъзи пайтлар  ошиқлик дардига мубтало бўлган кишиникидака аломатлар кузатилиб туради: юрагимиз тез-тез урадимиее, ҳаяжонланамиз, асабийлашамиз ҳам. Бу қанақа пайтлар дейсизми? Сессия пайтларида.

Шу йил қишки сессияда социология домламиз кўпчилигимизни “олиб бориб, олиб келди”. Кимлардир ишини, кимлардир мажлисини қолдирган, кеч соат 17:00 гача факультетда “социология”ни ўқиганмиз, баъзилар тушлик ҳам қилмаган, ошхонаю, буфетлар аллақачон ёпилган, оч-наҳор ўтиришга тўғри келган пайт. Биттама битта домланинг “тегирмони”га тушиб чиқа бошладик:

- Неччига “ёпяпсиз”?
- “5” га, домла!

Отилган 7-8 та савол ўқларидан сўнг:
- “5” га тортмаяпти. Баҳонгиз “4”.
- Имкон беринг?
- Тайёрланиб туринг, қайта топширасиз!

Навбат менга:
- Неччига даъвогарлик қиляпсиз?
- “4” га, устоз!

Савол ўқларини  6-7 марта отган домламиз:
- “4” га етмайди билимингиз, “3” қўяман.
- Йўқ, устоооз, манда  ҳаммаси “4”-“5”, битта сизнинг фанингиздан “3” тушмасин, имкон беринг, - ёлвора бошладим ҳали ҳеч қайси фандан баҳо қўйилмаган зачоткамни қучоқлаб.
- Тайёрланиб туринг унда, – деди кўнгли бўшаган домламиз навбатдаги “ўлжа”ни чорлаётиб.

- Неччига “ёпяпсиз”?
- “3” га!
- Ман сизга умуман баҳо қўя олмайман, мана шундан бошқа балл тўпламагансиз, – деди ҳукм ўқилаётган курсдошимизга  журнални кўрсатиб.
- Домла…

Хуллас, домламизнинг тактикаси “5” чиларни  “4” га,  “4”чиларни “3” га, “3”ларни хвастичкага тушириб ташлаяпти. Буни тушуниб етган бир курсдошимиз:

- Қараб туринглар, ман ҳозир “4” имни муаммосиз олиб кетаман, психологик усул қўллаймиз, – дедию мардонавор домланинг пешонасига келиб жойлашиб олди.
- Конспект?
- Мана.
- Неччига ёпяпсиз? – одатий саволни берди домла конспектдан кўзини узмай.
- “5” га!

Савол-жавобдан сўнг:
- “5” қўёлмайман, “4” қўяман.
- Устоз, ман “5” га ҳаракат қилётгандим-да.
- Йўқ, йўқ, баҳонгиз “4”.
- Майли, розиман. Раҳмат, устоз)))


***
Бир йили Турин шаҳрида ўқиш учун университетимизга грантлар келди. Грантга топширмоқчи бўлдик. Жуда шўх гуруҳ бўлганимиз учунми, домлалар: “Булар барибир ўтолмайди, майли, топшириб кўришсин, сазаси ўлмасин” – дейишди. Шу гап роса алам қилиб кетиб, бутун гуруҳимиз билан грантга ҳаракат қилдик. Ҳамма ҳужжатлар тахт бўлган, имтиҳондан 2 кун олдин шунақа қаттиқ ўқидик. Курсдошларимиз билан имтиҳон куни тонггача астойидил китоб титкилаганмиз. Кўзимни очсам, курсдошим ухлаб ётибди.

- Тур, имтиҳонга кеч қоламиз, - турткиладим.
- Боравер, мен бормайман, - жавоб берди уйқу зўрлик  қилиб.

Бир амаллаб уйғотиб олдим. Кўчага чиқсак, обед бўлиб кетган денг  О.О  Ётоқхонага бордик, у ерда ҳам ҳамма ухлаб ётибди. Имтиҳон топширадиган жойга борсак, ҳеч ким йўқ: бизни кутиб-кутиб кетишган экан. Хуллас, шу куни имтиҳонга бирортамиз  қатнаша олмаганмиз)))


***
Математика фани семинарларида ҳаммамиз ўрнимизга фанни энг яхши биладиган бир курсдошимизни тургизиб қўярдик. Ҳафтасига 4 марта дарс бўлса, тўрт марта ҳам шу курсдошимизнинг тили билан баҳо олардик. Чунки, домламизнинг кўриш қобилияти жуда паст бўлиб, доскага ёзаётгандагина кўзойнак тақардилар, ўтирганда, семинар сўраётганда ечиб қўярдилар. Домламизнинг кўзойнаксиз одам танимасликлари биз талабаларга роса қўл келган.


***
Биринчи пара маъруза. Домламиз жон куйдириб алланималарни тушунтиряпти. Хона сув қуйгандек жим-жит. Ёппасига конспект ёзяпмиз. Домламиз мени тинглашяпти, ҳатто маърузамни ёзиб олишяпти, деб ўйлаб биз талабаларидан жудаа мамнун. Аслида, бутун диққатимиз иккинчи пара бўладиган семинарда)))

Дарвоқе, конспект ҳақида: навбат билан бир киши ёзган конспектни навбат билан барчамиз кўчирамиз. Уйда китоб варақлаб, тер тўкииб конспект ёзиш қайдаю, тайёрга айёрлик қайда. 90 % бир хил конспект. Қарабсизки, ТО КОНСПЕКТДАГИ ГАПЛАР ТУГАГУНЧА, семинарда  ҳаммамиз қўл кўтарган, ҳаммамиз фаол, жон-жаҳдимиз билан биринчи бўлиб гапиришга уринамиз)))


***
Сессиядан кейинги дарслардан бирида  эдик. Шу пайт хонага “ёпган” баҳоларимизни эълон қилгани домла кириб келди:
- Фалончи Фалончиева “4”, Фалончи Писмадончиева “5”...

Мен барча фанлардан аълога топширганим туфайли кўнглим аанча хотиржам, тўқ эди.

- Фалончи Фалончиева “3” – кутилмаганда айтилган кутилмаган натижадан ҳамма эсанкираб қолди:
- Йўғееее?
- Олааааа.
- Балки янглиш ўқигандирсиз?
- Бу курсдошимиз доим аъло баҳоларга ўқийди, - хонани эътирозли овозлар қуршаб олди.
- Йўқ, янглишганим йўқ, амалиёти “3” экан, – деди кўзларига ишонмай қоғозга қайта синчиклаб қараган домла ҳам.

Гап декангача етиб борди. Масалага алоқадор домлалар декан хонасида йиғилишди. Билсак, бу ўтган йили ўтаган  амалиётимизнинг баҳоси бўлиб, шу семестрга таъсири бор экан. Атайин қўйган бўлса-да, бошқа сирлари фош бўлиб қолишидан чўчиган домла:
- Бу қиз аълочи, амалиётларни зўр ўтаган. 87 балл чиқаргандим, қандай қилиб 70 балл бўлиб қолди...

- Мен бунақа мужмал баҳо қўймайман, - деди баҳоларни қўйган домла ҳам эътироз билдириб.

Хуллас, операция “Ы” бошланди: деканнинг столи операция учун тайёрланди. “Бемор” ведомость ётқизилиб, декан бошчилигидаги операцияга старт берилди:
- Лезва... Ўчирғич... Қалам... Ручка...


***
Ёзган жорий, оралиқ, баъзан якунийларимиз чиқмай қолиши бу “нормал” ҳолатга айланиб боряпти. Билмайман нима бўлади-қўяди, бошқа ҳужжатларга қоришиб кетадими ё бошқа жойини топиб оладими... Хуллас, баъзан шунақаси ҳам бўлиб туради. “Ҳар ёмоннинг бир яхшиси бор” деганларидек, баъзан жорийми, оралиқми, рефератми – бирортасини умуман ёзмаган бўлсак ҳам, домлаларнинг шу хатосини дастак қилиб оламиз:

- Фалончиева, учинчи жорийни топширмабсиз?
- Домла, ман топширганманкуу, – кўзларини лўқ қилиб жавоб берди курсдошларимдан бири.
- Қачон топширгандингиз? –сўради гапига ишониб, ўзидан шубҳалана бошлаган домламиз.
- Ҳаммасини ўз ўрнида, ўз вақтида топширгандим, нега чиқмайди? – деди ўз ёлғонига ўзи ҳам ишонаёзиб.

Айбни ўзидан кўрган домла етмаган баллни лом-лим демай қўшиб берди.



ИЗОҲ: Барча  ҳикоячалар  турли университет ҳамда институт талабалари ҳаётида бўлиб ўтган воқеалар асосида ёзилди.

Бизнинг қитмирликларимиз замирида курсдошимиз, дўстимизни ҳимоя қилиш, жонига оро кириш; қандай қилиб бўлмасин мақсадимизга эришиш, ҳаракат ётади. Олға интилиш яхши, албатта. ФАҚАТ ўз мақсадларимизга эришиш йўлида ҳеч нарсадан тап тортмаслигимиз, эгри йўлларни-да қўллашимиз баъзан бошқаларга қимматга тушиши, зиёни тегиши мумкинлиги ҳақида ҳам унутмайлик.

2 комментария:

  1. Фамилиянгизга бугун эътибор берибман) манимча ғолиб бўласизов))))))))

    ОтветитьУдалить
  2. Гулруҳсорада ростдан ҳам ғолиб бўлиш учун ҳамма нарса етарли экан, фамилия ҳам истеъдод ҳам. :)

    ОтветитьУдалить